Tương Bần

Em đi trăm quán ngàn cầu

Hải vị cũng thuộc, sơn hào cũng quen

Mà sao em vẫn cứ thèm

Đĩa rau muống luộc, lại thêm tương Bần.

Đọc câu ca dao ấy ta cảm nhận được hình ảnh người con Hưng Yên đi xa xa quê, thưởng thức biết bao nhiêu sơn hào hải vị cũng không quên được hương vị thơm ngon của tương Bần - đặc sản Hưng Yên nổi tiếng.

Được gọi là tương Bần vì tương được sản xuất tại làng Bần thuộc thị trần Bần Yên Nhân - Mỹ Hào. Tương Bần được chế biến từ 3 nguyên liệu chính là gạo nếp cái hoa vàng, đỗ tương và muối. Nguyện liệu làm tương Bần đơn giản, thân thuộc nhưng để tạo ra được chén tương Bần ngon thì người nghệ nhân phải có kinh nghiệm, thực hiện quy trình làm công phu, tốn nhiều thời gian và phải có bí quyết riêng để tạo ra sản phẩm mang hương vị riêng. Tương Bần ngon là tương có màu vàng ươm, thơm mùi của đỗ tương lên men, mùi gạo nếp và đậm đà vị muối.

Quy trình sản xuất

Nguyên liệu

• Gạo nếp cái hoa vàng
• Đỗ tương
• Muối

Cách chế biến

• Đầu tiên, ta tiến hành ngâm nếp rồi đồ thành xôi. Lấy xôi ra nia ủ với lá nhãn trong 2 ngày 2 đêm để xôi bị mốc, lên nhiều mốc và mốc được dậy mùi.
• Tiếp đến chúng ta rang vàng đỗ tương, tiến hành xay đỗ rồi ngâm trong chum sành với nước sạch từ 8 - 9 ngày đến khi có màu vàng đỏ.
• Sau khi xôi lên mốc thì đưa xôi ra xoa tơi hạt xôi. Xoa tơi xôi xong ta cho nước tương đỗ đã ngâm trong chum vào xôi trộn đều lên rồi đậy lại ủ thêm 1 ngày đêm nữa.
• Mở nắp ra ta thấy xôi có mốc vàng thì thiến hành cho xôi vào chum đỗ tương ngâm và thêm một chút muối. Dùng đũa tre dài khuấy cho tương và xôi trộn đều với nhau. Làm xong cho chum tương phơi ngoài nắng.
• Phụ thuộc vào thời tiết mà thành phẩm ra lò như thế nào. Nếu trời nắng to thì tương sẽ có màu vàng, sánh và nhanh chín hơn, còn nếu trời dịu nắng thì tương dẽ có màu dịu không được đẹp mắt, hương thơm sẽ kém đi và tương lâu chín hơn. Đó cũng là lý do tương được sản xuất vào mùa hè và mùa thu.
• Tương được phơi trong khoảng 30 - 40 ngày tùy thời tiết, người thợ làm tương phải tỉ mỉ kiểm tra các hũ tương để thêm nước cho tương. Đặc biệt khi trời mưa thì phải đậy kín chum tương để nước mưa không té vào chum gây hỏng tương.
• Để biết tương đã đạt yêu cầu hay chưa thì người ta lấy tương ra thử, nếu tương có màu vàng sậm, hương thơm tỏa lên mũi, nếm có vị ngọt đậm đà thì tương đã đạt yêu cầu và có thể lấy ra bán.

Thưởng thức và bảo quản

Thưởng thức

• Tương Bần được dùng làm nước chấm các món như thịt luộc, rau luộc…rất ngon.
• Ngoài ra, tương Bần dùng để kho các món như thịt kho, cá kho.

Bảo quản

• Bảo quản tương nơi thoáng mát, tránh nơi ẩm ướt.

Hãy nhanh tay đến với Chính Gốc để sở hữu những chai tương Bần ngon nhất mang đậm hương vị miền Bắc để thưởng thức và làm quà cho người thân và bạn bè nhé!

Phương Mai

<Chính Gốc>