Cà Mau là vùng đất của sự kết hợp hài hòa rừng biển và sự đan xen giữa hệ sinh thái mặn, ngọt, lợ làm cho vùng đất này có một hệ sinh thái đa dạng và phong phú vì thế vùng đất này đã sản sinh ra những loại đặc sản mà khó nơi nào có được, Khô Cá Kèo là một trong những đặc sản đó.
Giới thiệu về Khô Cá Kèo
Hằng năm cứ vào mùa mưa, cá kèo lại nổi lên đầy khắp các kênh rạch. Đây là mùa thu hoạch cá kèo của nông dân vùng đất cuối trời này. Cá kèo là loại cá da trơn, thịt mềm, thơm được dùng làm thực phẩm chế biến nhiều món ăn ngon.
Cá kèo thịt khá mềm, ngọt rất dễ chế biến nhiều món ăn đậm đà: lẩu cá kèo trứ danh chắc ai cũng biết, cháo cá, cá nướng ống tre, cá kèo kho tiêu, cá nướng muối ớt, kho râm, cuốn bánh tráng hay chiên xù đều cực hấp dẫn. Người sành ăn còn có món khô cá kèo nướng chấm mắm me. Muốn có mẻ khô ngon, không chỉ phơi là đủ mà còn trải qua giai đoạn khá tỉ mỉ. Mang cá về, phải rửa sạch, cho vào nước muối, vớt ngay và để ráo, tiếp đến xếp trên giá tre hoặc lưới mành độ một nắng cho cá thật dốt. Phơi qua ba nắng, khô sẽ đạt chất lượng tốt nhất. Trong đó, nắng đợt đầu là quan trọng nhất, được thì giá cao, ngược lại khô coi như bỏ đi. Phun một lớp rượu đế bằng bình phun sương lên khô trước khi phơi lại để tránh gắt dầu cho khô vì da cá thuộc dạng nhiều chất béo.
Khô cá kèo được nhiều du khách ưa thích lựa chọn làm quà biếu người thân bạn bè khi đi du lịch hoặc trong dịp tết cổ truyền Việt Nam
Cách thực hiện làm Khô Cá Kèo
Để chuẩn bị làm khô cá kèo, người dân phải chuẩn bị nhiều công đoạn và áp dụng nhiều kinh nghiệm để được những mẻ cá chất lượng nhất. Con cá kèo tươi sống khi bắt lên được sơ chế sạch sẽ nhớt trên thân, sau đó rửa sạch và để khô ráo nước. Đây là công đoạn quan trọng trước khi làm khô cá. Công đoạn này cũng sẽ làm cho con cá bị chết đi để khi sắp lên phên cá không nhảy.
Thông thường, làm khô cá kèo cần thời tiết thuận lợi đó là nắng giòn và to. Chỉ có điều kiện như vậy mới làm cho con cá kèo khô nhanh mà không bị mốc hay hỏng. Cá kèo sau khi ráo nước được đem xếp lên phên thật ngay ngắn rồi đem phơi 2 nắng đầu tiên, dưới nắng to con cá kèo nhanh chóng bị ngót lại, người dân dùng bình phun sương và phun rượu trắng lên đó để cá không ra dầu và tránh ẩm mốc. Họ tiếp tục phơi thêm 1 - 2 nắng nữa cá sẽ đạt đến chất lượng có thể bảo quản. Khi mẻ cá đã phơi tới nắng. Con cá kèo khô chắc được người dân đem đóng gói hút chân không để bảo quản trong khoảng thời gian dài. Những du khách đến với miền Tây Nam bộ thường mua cá kèo khô về làm quà cho người thân hoặc để dùng.
Các món ngon được chế biến từ Khô Cá Kèo
Khô cá kèo là một món ăn đơn giản nhưng khá thú vị. Chỉ có điều con khô phải có độ mặn vừa phải, nướng lên ăn cơm hay dùng với cháo trắng thì không thể chê vào đâu được.
Ngoài ra, cá kèo cũng được dùng để chế biến nhiều món ăn khác như:
- Khô cá kèo chấm mắm me : Khô cá kèo nướng lên có vị thơm kết hợp thêm vị chua của me giúp cho món cá khô này đỡ ngấy và thơm ngon hơn, đặc biệt làm món nhậu cho các chàng thì khỏi phải nói
- Lẩu cá kèo : Lẩu cá kèo là món mang hương vị miền nam đặc trưng. Nước dùng lẩu có vị chua dịu nhẹ của lá giang, thả nguyên con cá kèo béo ngậy và ăn kèm với rau đắng, kèo nèo và bún tươi rất ngon.
- Cá kèo kho rau răm: Hương thơm nồng của rau răm làm mất đi mùi tanh của cá kèo, giúp món ăn trở nên thơm ngon hơn.
- Cá kèo nướng muối ớt: Cá kèo nướng muối ớt là 1 món bạn không thể bỏ qua, vừa đơn giản dễ làm, lại vừa hấp dẫn bởi giữ được độ ngọt của thịt bằng cách nướng. Trong những ngày se lạnh, thì ngồi nhâm nhi nướng từng xiên cá kèo vàng thơm nức thì chẳng còn gì bằng
Cách sử dụng Khô Cá Kèo
- Chiên hoặc nướng các bạn có thể nướng với lửa nhỏ đến khi miếng cá thơm với thời gian ngắn.hoặc có thể bỏ vào microwave (lò vi sóng) trong vòng 30s- 1 phút rồi lấy ra.
- Chiên với lửa nhỏ đến khi miếng cá thơm với thời gian ngắn.
- Chấm với tương ớt hoặc tương cà, uống kèm với bia rất ngon.
Cách bảo quản
Ở nhiệt độ thông thường, khô chỉ được tối đa khoảng một tháng, nếu hút chân không hoặc để trong hộp lock, giữ trong ngăn lạnh của tủ lạnh thì sẽ giữ được khá lâu.
Chú ý đặc biệt :
Đã có sự đúc rút kinh nghiệm của rất nhiều người ăn từ trước đến nay,cá kèo được coi là một vị thuốc vì thân con cá kèo có chứa loại enzim đặc biệt giúp quá trình tiêu hóa tốt hơn. Hơn nữa nó còn giúp cho những người có lưng đau giảm đau nhanh chóng. Đây là một trong những yếu tố làm cho con cá kèo ngày càng nổi tiếng trên thị trường.Khô Cá Kèo là một món ăn đơn giản nhưng khá ngon và tốt cho sức khỏe, lai rai với bạn bè vừa tiết kiệm thời gian, món ăn tinh tế lại khá bắt mồi.Tuy không sang trọng như những món ăn khác nhưng khô cá kèo đã làm nên vị riêng khó nhầm lẫn. Lấy vài con, nướng lên ăn với cơm hay cháo trắng quả là cảm nhận được cả hồn Việt, sẽ rất ý nghĩa nếu như biếu tặng người quen ngoại quốc không thể về quê đón Tết cổ truyền.
Đọc và cảm nhận hay nhìn những hình ảnh thôi cũng đủ làm con người ta muốn thưởng thức cái gọi là đặc sản Cà Mau liền, dù bây giờ bạn đang ở miền Trung hay Bắc miễn muốn thưởng thức món Khô Cá Kèo này mà không cần đặt chân tới tận Cà Mau thì chỉ cần nhấc điện thoại lên và gọi ngay cho Chính Gốc thì bạn sẽ được giao hàng đến tận nơi và cùng thưởng thức với bạn bè, gia đình.